Οι ανθελληνικοί διωγμοί εν Τουρκία

Τίτλος βιβλίου: Οι ανθελληνικοί διωγμοί εν Τουρκία από της κηρύξεως του Ευρωπαϊκού πολέμου (κατά τας επισήμους εκθέσεις των πρεσβειών και των προξενικών αρχών)
Συγγραφέας: Υπουργείον επί των εξωτερικών
Εκδότης: Υπουργείον επί των εξωτερικών
Τόπος έκδοσης: Εν Αθήναις
Έτος έκδοσης: 1917





Σημειώσεις Αρχείου Πόντου ΤΣΙΤΕΝΟΣ

Σπάνιο βιβλίο που εκδόθηκε το 1917 από το Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας. Περιγράφεται με τα μελανώτερα χρώματα η συστηματική εξόντωση των Ελλήνων της Μικράς Ασίας και του Πόντου από τους τούρκους. Και είναι μόλις το 1917... 

Το παν ήτο κατεστραμμένον, τόσον εν τη Μονή¹ όσον και εν τοις χωρίοις, και μόνον η πυρπόλησις ελησμονήθη υπό των Τούρκων. Πέντε πτώματα Ελλήνων εν αποσυνθέσει έκειντο άταφα εν τω προαυλίων της Μονής, εξ ων το εν ανήκεν εις τον ιερέα Κωνσταντίνον εκ του χωρίου Θέρσα². Πέντε έτερα ανευρέθησαν εις το εσωτερικόν της Μονής, εντός δε δωματίου έκειτο γυμνόν και αποκεφαλισμένον, με πληγήν επί του στήθους δια ξιφολόγχης, το πτώμα της εκ του χωρίου Θέρσα εικοσαετούς νεανίδος Κυριακής, εις στάσιν μαρτυρούσαν την επ' αυτής διαπραχθείσαν ατίμωσιν. Κατά ομολογίαν δε δύο διαφυγόντων Χριστιανών η δυστηχής νεανίς, συλληφθείσα μετ' άλλων εν τω δάσει υπό εννέα τούρκων μετεφέρθη εντός της Μονής, ένθα ατιμασθείσα εφονεύθη υπ' αυτών.

Περιεχόμενα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΜΕΡΟΣ Α' ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΡΟΣ ΕΞΟΝΤΩΣΙΝ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α' Κατάργησις του προνομιακού καθεστώτος
1. Εκπαίδευσις
2. Διαθήκαι
3. Εκκλησιαστική δικαιοδοσία
4. Κοινότητες
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β' Στρατολογία των Χριστιανών
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ' Επιτάξεις και φορολογίαι
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ' Εξισλαμήσεις
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε' Κακουργήμτα και βιοπραγίαι εναντίον Ελλήνων
Στατιστικός πίναξ των διαπραχθέντων κακουργημάτων εναντίον των Ελλήνων
Σμύρνη, Κυδωνίαι, Βρύουλλα, Αττάλεια, Κωνσταντινούπολις, Θράκη

ΜΕΡΟΣ Β' ΑΙ ΑΘΡΟΑΙ ΕΚΤΟΠΙΣΕΙΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α' Δαρδανέλια, Καλλίπολις, Προποντίς, Σαράντα Εκκλησίαι
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β' Τραπεζούς
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ' Κερασούς
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ' Αμισός (Σαμψούς)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε' Κυδωνίαι
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ' Κατάστασις των εκτοπιζομένων
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ' Στατιστική των εκτοπίσεων
⬦ Στατιστικός πίναξ των εκτοπισθέντων Ελληνικών πληθυσμών
⬦ Επαρχίαι Καλλιπόλεως, Προύσης
⬦ Επαρχίαι Προποντίδος, Βαθυρρύακος (Βουγιούκδερε) Δαρδανελλίων, Νικομηδείας, Κυζίκου, Μυριοφύτου
⬦ Επαρχίαι Χαλκηδόνος, Σαράντα Εκκλησιών, Ηράκλειας, Διδυμοτείχου, Σμύρνης
⬦ Επαρχίαι Κυδωνιών, Τραπεζούντος, Κερασούντος
⬦ Επαρχία Αμισού (Σαμψούντος)

Σημαντικό στοιχείο από το βιβλίο είναι η καταγραφή των χωριών

Επαρχία Τραπεζούντος
6.000 εκτοπισθέντες από 16 χωριά περιφέρειας Βαζελώνος.

Επαρχία Κερασούντος
22.356 εκτοπισθέντες μέχρι Ιανουάριο 1917 από:
α. Χωριά περιοχής Τριπόλεως: Τρίπολις, Νεοχώριον, Ασλανίκ, Νιάλ, Αγαλίκ-Μδέν, Αρμενοχώρι, Γοζώκαι, Ομαλοχώρι, Έρσεϊλ-Μαδέν, Παλχάν, Καρά Ερίκ, Παπακλή, Καρά Καγιά, Πελετζίκ, Κεπέκλισα, Ρακάν, Κιζίλ Καγιά, Σακ Χαλβά, Κιρλίκ Μαδέν, Σουνούκ Δαμά, Καρά Κιουσνέϊ, Τιενέμ Ρουμ, Μοναστήριον, Τσακαράς, Λαχανά Μαδέν, Τσελαλί (Μεξέν), Λειβάδια, Τσιμάχαντον, Λιαμλατίνον, Κουρέ Πελί.
β. Χωριά περιοχής Κερασούντος: Τσαλ, Γιολαγάζ, Κασσιόπη, Κους Καγιά, Σαραϊτζούκ.
γ. Χωριά περιοχής Κιόρελε: Ελαβή, Σατού Μαδέν
δ. Χωριά περιοχής Κιόβελε: Εσελή Μαδέν

Επαρχία Αμισού (Σαμψούντος)
30.000 εκτοπισθέντες μέχρι Φεβρουάριο 1917 από: Ασσάρ Αγάτς, Άνω Τσινίκ, Τσαρτάκ Κερίς, Κελκάγια, Ζιγάντον, Κουρταλάν, Δέβκερις, Κόχτσε, Αβλούτζα, Όξιε, Τραπεζανλί, Κοτζαλάν, Τσιραχμάν, Τσιφλίκ, Ταπτιβέκ, Τοϊγκάρ, Κολουτζά Ποϋλαν, Κουρούκ Κοτζέ, Κοβτσέ Βουνάρ, Ταφλάνκιοϊ, Δεϋρμέν Σαϊβάν, Αλάνκιοϊ, Κίσλα, Καγιά Κιουνέϊ, Κερτμέ, Σαρύ Γιούρτ, Τζεβίς Τεπέ, Καρακιόλ, Κεσιλί, Τούζκιοϊ, Πεκλίκ, Κιζίλ Γκιόλ, Σουγούκ Βουνάρ, Καβαδούζ, Κερπισλύ, Κελογλουλαρί, Εγγίζ, Κεστενέ Αϊβάν, Κελουσαγί, Γιαγπασσά, Τσάλ, Αλή Βέη, Φουντουτζάκ, Ταγκαρλού, Τσιναραγλού, Φουρούντζογλου, Σιαμλάτον, Τεκέκιοϊ, Γιαγλάκερις, Τσαμαλάν, Γιελιτζέ, Τεκνέ Βουνάρ, Τσιμελί, Αδά Τεπέ, Καραπετσίν, Γιέλ-κιριγνύ, Καρακιόλ, Τσίμελι, Καζαντζάτον, Καρατουλού, Τσάμαλεν, Σεϊτανάτον, Βαγατζάκ, Καβαδζίκ, Καμάν, Δαρ Βογάζ, Τσινάραγλι, Βαγίρ-κιοϊ, Καρατζά Κισλά, Ανδρεάτον, Καρατούζλα, Καλ Πελέν, Κάτω Τσινίκ, Τούζερεν, Τσουρλάρ, Κιζίλογλαν, Τσάλ, Πιρέ Γιουρτ, Καπά Τσοκούρ, Οτ Καγιά, Ολτζεκλέρ, Σοκού Τσοκούρ, Αλέξη Δεμιρτζή, Καραμπουνάρ, Κιτζιλάρ, Αγτσαλάν, Κουζαλάν, Γιάγλα, Γιαρ Αλτί, Κωνσταντή Ουσαγί, Σιχλίμ, Κιρεζλί, Κοσετίκ, Ουτς Βουνάρ, Ασμάτζαν, Γιρμέν Ουσαγί, Καπού Καγιά, Οτ Μασιά, Γιλάν Ορέν, Κιζίλ Οτ, Αλατζάν.

📁 Τύπος Αρχείου: pdf , Μέγεθος: 9,9 MB , Σελίδες:78

📖 Διαβάστε το βιβλίο...


ℹ Το αρχείο φιλοξενείται στους διακομιστές της πηγής. Για το είδος άδειας χρήσης και εκτύπωσης επισκεφθείτε την σελίδα καταγραφής του στην πηγή.

🌍 Πηγή: Internet Archive


¹ Μονή
Πιθανώς πρόκειται για την Μονή της Παναγίας Κρεμαστής.

Γυναικεία μονή του Πόντου που ήταν ιδιοκτησία της μονής Βαζελώνα, από την οποία απείχε «περί τα 5 μίλια», σύμφωνα με τον Πανάρετο Τοπαλίδη. Η μονή, «κειμένη παρά την βάσιν του χωρίου Θέρσα και επικρεμαμένη του εις 150 μ. βάθος ρέοντος ποταμού Πρυτάνεος», ήταν αρχικά σκήτη, έπειτα έγινε μετόχι του Βαζελώνα και στα μέσα του 18ου αιώνα μετατράπηκε σε γυναικείο μοναστήρι, το οποίο στις αρχές του 20ού αιώνα είχε 12 μοναχές.

Στο χώρο της μονής υπήρχαν πλήθος καλοχτισμένα παρεκκλήσια (του Αϊ-Γιάννη, του προφήτη Ηλία, του Ευαγγελισμού, της Αγίας Βαρβάρας, του Αγίου Γεωργίου κτλ.), αλλά από όλα αυτά ξεχώριζε το παρεκκλήσι των αρχαγγέλων Γαβριήλ και Μιχαήλ. Ο Πανάρετος Τοπαλίδης στην Ιστορία της μονής του Προδρόμου Βαζελών ή Ζαβουλών (Τραπεζούς 1909) αναφέρει: «εξόχως λαμπρότερον πάντων τούτων διά τε την τοιχοδομική, τον ρυθμόν, την αρχαιότητα, την ασινή διατήρησιν, τας λαμπράς εικονογραφίας [...] εστί το παρεκκλήσιον των αρχιστρατήγων των Άνω Δυνάμεων, ιδρυθέν κατά τον 14ον αιώνα υπό κτίτορος Νικοδήμου Ιερομονάχου Λαζαροπούλου. [...] Το κάλλος του εκκλησιδίου τούτου είναι αμύθητον ουδέ υπάρχει καθ’ άπαντα τον Πόντον δεύτερον τοιούτον».

Εξαιρετικής τέχνης ήταν επίσης το καθολικό της μονής, που χτίστηκε το 1880. Η μονή πήρε το όνομά της επειδή ήταν χτισμένη σε έναν απόκρημνο βράχο που μετεωριζόταν σε ύψος 150 μ. πάνω από τον ποταμό Πρύτανη. Στην περιοχή της δρούσαν οι Εγιπάντ’, αιμοβόροι ντερεμπέηδες. Το μοναστήρι καταστράφηκε το 1916. Ως την καταστροφή του πανηγύριζε δύο φορές το χρόνο, στις 8 Σεπτεμβρίου και στις 27 Δεκεμβρίου.
[πηγή: Εγκυκλοπαίδεια του ποντιακού ελληνισμού, εκδ. Μαλλιάρης-Παιδεία από pontos-news.gr]

² Θέρσα 

Carte Postal No ?6 | Souvenir de Trebizonde | Vue du village Thersa
Editeur O. Nouri, Trebizonde
 
Ένα από τα ελάχιστα μεικτά χωριά της Ματσούκας, που βρισκόταν πολύ κοντά στο μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Βαζελώνα.
Ο πληθυσμός του το 18ο αι. ήταν εξ’ ολοκλήρου χριστιανικός, ενώ το 19ο αι. στο χωριό ζούσαν πολλοί κρυπτοχριστιανοί.
Το 1916 η ελληνική συνοικία του χωριού, που είχε 150 κατοίκους, καταστράφηκε από τους συγχωριανούς εξωμότες, οι οποίοι λεηλάτησαν τα σπίτια των χριστιανών και τους υποχρέωσαν σε φυγή.
Οι μουσουλμάνοι κάτοικοι της Θέρσας συμμετείχαν στην επακολουθήσασα καταστροφή του μοναστηριού και της τεράστιας σημασίας βιβλιοθήκης του.
Το σημερινό όνομα του χωριού είναι Kiremitli.
[πηγή: pontos-news.gr]

Τσιτενός

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις